Açık Gazete'de “Ayın 13’ü: Soma Nöbeti” köşesinde CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel ile Maden Kazalarının Araştırılması Komisyonu'nun çalışıp bir sonuç raporu hazırlamasına rağmen, bu raporun nasıl kullanılmadığını konuştuk. 301 maden işçisinin ölümünden sonra kurulan araştırma komisyonu, tutanaklara göre 6 ay içinde toplam 79 saat 10 dakika çalıştı. Hazırlanan 130 sayfalık rapor henüz meclis gündemine bile gelemedi.
Altıncı duruşması 16 Şubat Salı günü görülmeye başlayan Soma davasında 45 kişi yargılanıyor. Tutuklu sayısı 8 iken, facia günü iş güvenliğinden sorumlu olan vardiya amirleri Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık’ın tahliyesiyle 6’ya düştü. Aileler soruşturmanın kamu görevlilerine kadar genişletilmesini talep ediyor, Avukat Buket Olcay’ın verdiği bilgiye göre, Danıştay konu ile ilgili kamu görevlilerinin soruşturulması için izin vermiş olmasına rağmen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ilgili iddianameyi hazırlamıyor.
Komisyon çalıştı, ama görmedik
Açık Gazete'de “Ayın 13’ü: Soma Nöbeti” köşesinde CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel ile Maden Kazalarının Araştırılması Komisyonu'nun çalışıp bir sonuç raporu hazırlamasına rağmen bu raporun nasıl kullanılmadığını konuştuk.
301 maden işçisinin ölümünden sonra kurulan komisyon, tutanaklara göre 6 ay içinde toplam 79 saat 10 dakika çalıştı. Rapor hazırlandı fakat meclis gündemine bile henüz gelmedi.
“Konu kamu görevlilerine gelince engellendik”
Toplamda 24 kez toplanan 17 üyeli araştırma komisyonunun üyelerinden Özel’e göre bu komisyon “Evet çalıştı, ama boşa!” 11 AKP’li üyenin meselenin esasına girilmesine izin vermediği toplantılarda konu derinleştikçe, ilişkiler ağı da derinleşiyor. Milletvekili şöyle anlatıyor: Siyaset, sendika, sermaye üçgenine girdiğinizde üretim baskısını görüyoruz. Kar isteği, Türkiye Kömür İşletmeleri ile imzalanan rödovans anlaşmaları, devrin Başbakanı, Kaymakamı, Bakanlıkları önümüze çıkıyor. Bizler bunların da sorgulanması gerektiğini ifade ettiğimizde engellendik. Soma’da siyasetin faciaya etkisini, şirketin siyasetle kurduğu ilişkide ve işçilerin zorla Tayyip Erdoğan mitinglerine götürülmesi konularında ayrıştık.
Soma’nın karşılığı: 6 Ay, 130 sayfa, 79 saat
Tutanaktaki bilgilere göre 6 aylık bir çalışma süresi içinde 130 sayfalık bir rapor hazırlandı. Üyeler Avustralya madenlerindeki iyi çalışma koşullarını görmeye de, Soma’daki madenden sağ kurtulan madencilerle görüşmeye de gitti. Bütün ziyaret ve toplantıları kapsayan rapor için komisyon üyeleri (yukarıya doğru yuvarlanmış süre) toplamda 79 saat 10 dakika harcadı. Bu çalışma sonunda ortaya çıkan rapor bir (1) kez bile mecliste görüşülmedi. Ne çıkarılan işçi güvenliği yasaları, ne de maden kanunu içerisinde bu rapordan bilgi kullanılmadı.
Tıpkı Türk toplumu gibi: Milletvekilleri de okumuyor
Milletvekili Özel, komisyon raporunun okunmayacağına dair olan inancından şöyle bahsediyor. “130 sayfalık raporu özetledik okumazlar diye, 12 sayfaya düşürdük. Onu bile herhangi birinin okuduğunu düşünmüyorum.” Önümüzdeki günlerde raporun mecliste görüşülmesine dair girişimde bulunacaklarını söyleyen Özel, herkese muhalefet şerhlerini okumalarını da öneriyor. Zira komisyon raporları üyelerin uzlaştığı noktalar üzerinden oluşturuluyor, muhalefet raporları da ekte bulunuyor.
Aradığınız talebe şu an ulaşılamıyor
Komisyonda milletvekillerinin dinlediği işçilerden Hayrettin İrki’nin ise üyelerden net bir talebi olmuş: Burada 17 tane Komisyon üyemiz var. Hangi siyasi partiden oldukları bizim için önemli değil. Bizim sizden isteğimiz elinizi vicdanınıza koyup bu saatten sonra bizim için, madenci arkadaşlarımız için en iyi şartların oluşturulması adına bizlere bir şeyler, bir eser bırakmanızı istiyoruz.
Soma Davası: İlk günden bugüne
21 Mayıs 2014 - Soma Katliamı’ndan 8 gün sonra TBMM’de başta Soma olmak üzere maden kazalarının araştırılmasına ilişkin komisyon kurulması kararı alındı. 4 Haziran 2014 - Komisyon çalışmaya başladı, nasıl işleyeceğine dair programın ilk aşamaları 5 Haziran’da belirlendi. 28 Ekim 2014 - Ermenek’te yaşanan ‘kazada’ 68 işçi hayatını kaybetti. Olay 18 Kasım’da komisyon gündemine geldi. 28 Kasım tarihinde komisyon son kez toplandı ve Haziran’dan beri biriken raporlar incelendi. Bu tarihten sonra herhangi bir çalışma yapılmadı. 12 Kasım 2014 - Başbakan Davutoğlu İş Güvenliği paketini açıkladı. Milletvekillerinin 6 ay hem yutiçi hem de yurtdışı ziyaretler yaptığı, davanın sanıkları, kurtulan işçiler, ilre görüşerek hazırladıkları rapordan tek bir satır bile kullanılmadı. 13 Nisan 2015 - Soma Davası dava görülmeye başladı. |
Kamuoyu ilgisinin Soma Davası üzerinden çekildiği açık. Günümüz popüler internet haber sitelerinden editörlerin verdiği bilgilere göre Soma ile ilgili haberler tabir-i caizse ‘artık okunmuyor’, ilk tahliye haberleri geldi bile. Özel’e göre bu durumun sebebi de kamuoyu ilgisinin azalması: İlk duruşmada kapının önünde 3 km.’lik kuyruklar vardı, duruşma büyük salona alındı. Aileler önceden salonda öfkelerini dile getirebiliyor, hakimler şaşırtıcı bir şekilde buna ses çıkaramıyordu. Son duruşmada ise o 300 kişilik salonda toplamda 100 kişiydik. Ailelerin herhangi bir tepkisinde o yüzden sanık avukatları ‘üzerimizde baskı kuruyorlar’ diyebildi. O mahkeme kapısının önünde 3 km.’lik kuyruk olmazsa, daha çok tahliye görürüz.
Komisyonun hüzünlü sonu da davanın gidişatına ışık tutuyor gibi gözüküyor.
